ფეხმძიმობა
თავი მეშვიდე
ჩემმა ნაცნობმა მის ჯენეტმა შინამოსამსახურე ქალი დაიქირავა და უთხრა, შემდეგი ორშაბათიდან შეუდექით საქმესო. სამუშაოდ მოსულ ქალიშვილს კი შეატყობინა: „ამ დღეებში დავრეკე სახლში, რომელშიც ამას წინათ მუშაობდით. მითხრეს, რომ წესიერი და პატიოსანი ადამიანი ხართ. სადილსაც კარგად ამზადებთ და ბაშვებსაც კარგად უვლით. ისიც მითხრეს, თითქოს სახლში სისუფთავეზე არ ზრუნავდეთ. მე ვერ დავიჯერე. დავენიძლავე კიდეც. იმედი მაქვს, სახლსაც წესრიგში მოიყვანთ და საკუთარ თავსაც მიხედავთ“.
ასეც მოხდა: ქალიშვილს მიაწერეს არარსებული დადებითი რეპუტაცია და გაამართლა კიდეც. სახლი უბრწყინავდა. თავს არ ზოგავდა, რომ მისის ჯენეტის მაღალი შეხედულება სინამდვილედ ექცია.
ფირმა „ბილდუინ ლოკომოტივ უორესის“ გამგეობის თავმჯდომარის სემიუელ ვოკლეინის აზრით, „რიგითი ადამიანის ხელმძღვანელობა იოლია, თუ მისი პატივისცემით სარგებლობთ და თქვენც პატივს სცემთ მის რომელიმე უნარს ან თვისებას“.
მოკლედ რომ ვთქვათ, თუ გსურთ ადამიანის შეცვლა გარკვეული მიმართულებით, მოექეცით ისე, თითქოს ეს თვისება მას მართლაც საუკეთესოდ ჰქონდეს განვითარებული. შექსპირი გვეუბნება, ისე მოიქეცით, თითქოს დიდი კეთილისმყოფელი გყავთ, თუნდაც ასე არ იყოსო. ასევე კარგი იქნება ვიფიქროთ, რომ ჩვენს გვერდით მყოფ ადამიანს აქვს ის თვისებები, როგორიც გვინდა, რომ ჰქონდეს. ოღონდ ხელი შეუწყვეთ მის კარგ რეპუტაციას და ის თავს არ დაზოგავს ნდობის გასამართლებლად.
წიგნში „მოგონებები: ჩემი ცხოვრება მეტერლინკთან“, ჟორჟეტ ლებლანი აღწერს უბრალო ბელგიელი გოგონას საკვირველ გარდასახვას.
„შინამოსამსახურეს უახლოესი ოტელიდან მოჰქონდა საჭმელი, - წერს იგი. მას „ჭურჭლის მრეცხავ მარის“ ეძახდნენ, რადგან სწორედ ჭურჭლის მრეცხავად დაეწყო მუშაობა. საბრალო მახინჯი იყო, ელამი, ფეხებდაბრეცილი, გამხმარი და დაბეჩავებული. ერთხელ, თავისი დაწითლებული ხელებით მაკარონიანი თეფში რომ მომაწოდა, ვუთხარი: „მარი, თქვენ არ იცით რა შინაგანი სიმდიდრის პატრონი ხართ“.
ქალიშვილი შეჩვეული იყო ემოციების დაფარვას, მაგრამ მაშინ თეფში კინაღამ ხელიდან გაუვარდა, მერე მაგიდაზე დადგა, ამოიოხრა და გულწრფელი გაკვირვებით მითხრა: „ქალბატონო. ვერასოდეს ვერ ვიფიქრებდი ამას“. არც დაეჭვებულა ჩემს ნათქვამში, არც რამე უკითხავს. სამზარეულოში გავიდა და ჩემი სიტყვები გაიმეორა, თანაც ისეთი დაბეჯითებით, რომ შეკამათებაც ვერავინ გაუბედა. მას შემდეგ პატივისცემითაც კი ექცეოდნენ. თვითონ ხომ სულ გადასხვაფერდა. რაკი დაიჯერა, რომ მართლა შინაგანი სიმდიდრის პატრონი იყო, გარეგნობასაც მიხედა, ისეთი გულმოდგინება გამოიჩინა, რომ მისი მიმქრალი ახალგაზრდობა ხელახლა გაიფურჩქნა, უშნო გარეგნობა სადღაც გაქრა.
ორი თვის შემდეგ გამიმხილა, რომ თხოვდებოდა, ცოლად მიჰყვებოდა უფროსი მზარეულის შვილს. ერთმა თითქოსდა უმნიშვნელო ფრაზამ მთლიანად უცვალა სახე მის ცხოვრებას“.
ჟორჟეტ ლებლანის მიერ შეთხზული რეპუტაციის გამართლება მიზნად დაისახა ქალიშვილმა და ამან მთლიანად შეცვალა ისიც და მისი ცხოვრებაც.
ერთი ძველებური ანდაზა ამბობს, ცილისწამება სიკვდილის დარიაო. მაგრამ აბა, კარგი რამ მოიგონეთ ადამიანზე, თითქმის ყველა - მდიდარი თუ ღარიბი, მაწანწალა თუ ბაცაცა - ყველა თავდაუზოგავად ეცდება გაამართლოს თქვენს მიერ „მინიჭებული“ პატიოსანი კაცის რეპუტაცია.
„თაღლითთა გამოსწორების ერთადერთი გზა არსებობს, - ამბობს სინგ-სინგის ციხის უფროსი, - სახელდობრ, - მას ისე უნდა მიმართო როგორც პატივცემულ ჯენტლმენს, რომელშიც თავისთავად იგულისხმება მისი პატიოსანი ბუნება“.
მაშასადამე, თუ გინდათ ზემოქმედება მოახდინოთ ადამიანზე, თანაც ისე, რომ არ შეურაცხყოთ და არ გაანაწყენოთ იგი, მისდიეთ შემდეგ წესს:
შეუქმენით ადამიანს კარგი რეპუტაცია და ის აუცილებლად შეეცდება მის გამართლებას.
* * * * * * *
მთარგმნელი: ციალა კალმახელიძე
